Qarabağda 16 yaşında döyüşən Ceyhunun hekayəsi

Ceyhun Cəfərzadə qonşusunun arxasınca düşərək Ağdama gedib

Bakucity.az-ın “Öz hekayəni danış” layihəsinin qonağı Qarabağ müharibəsi iştirakçısı Ceyhun Cəfərzadədir.

Cəfərzadə Ceyhun Tahir oğlu 1977-ci ildə Füzuli rayonunun Gecəgözlü kəndində anadan olub. Qarabağ müharibəsi zamanı məcburi köçkün düşən Ceyhun ailə üzvləri ilə birlikdə Bakıya gəlib və Əhmədli qəsəbəsində müvəqqəti məskunlaşıb. Hazırda dövlət tərəfindən Lökbatan qəsəbəsində məcburi köçkünlər üçün tikilmiş binada iki otaqlı mənzillə təmin olunub. “Gənclik Mall” Ticarət mərkəzinin yaxınlığında yerləşən avto servislərin birində avtomobil ustası işləyir. 

- Ceyhun bəy, necə oldu ki, 16 yaşında Qarabağda döyüşlərdə iştirak etdiniz? 

- 1993-cü il Qarabağ müharibəsinin qızğın vaxtları idi, mənim isə 16 yaşım hələ tamam olmamışdı. Əhmədli qəsəbəsində kirayə qaldığımız yerdə zabit qonşumuz evinə gələndə mənə müharibədən danışardı.

Bir gün ondan məni də özü ilə müharibəyə aparmasını xahiş etdim, dedi yaşın azdır. Valideynlərim bunu bildi, Vətən nə qədər şirin olsa da, məni tənbeh etdilər ki, uşaqsan. İndiki kimi yadımdadır, 1993-cü il fevral ayının 9-u xəbər tutdum ki, zabit qonşumuz məzuniyyətdən hərbi hissəyə qayıdır. Arxasınca düşdüm və Ağdam rayonunun Zəngişalı kəndində yerləşən N saylı hərbi hissəyə qədər getdim. Bəxtim gətirmədi. Hərbi hissənin qərargah rəisi Füzuli rayonundan olan və ailəmizi yaxından tanıyan həkim Behbudov Tapdıq adlı şəxs idi. 

Ona görsənmədən hərbi hissədən uzaqlaşdım ki, valideynlərimə yerimi deməsin, və ya məni evə göndərməsin. Sonra bir nəfər kənd sakini məni yönəltdi Ağdamın Mahrızlı kəndində yerləşən 78 döyüşçüdən ibarət könüllülər batalyonuna. Orada məni qəbul etdilər. Amma o vaxtlar müharibənin ağır vaxtları idi deyə heç bir qeydiyyat, arxiv sənədləri və sairə yox idi ki, adımı yazdıram.  

Batalyonda hər kəs öz istəyi ilə könüllü döyüşürdü və heç kim gələcəkdə nə olacaq, başına hansı hadisələr gələcək deyə düşünmürdü. Mən də həmçinin. Bizi o məqamda ancaq Vətən düşündürürdü, torpaqlarımızın işğal olunmasını qəbul edə bilmirdik.

Ceyhun Cəfərzadə (fotoda solda)

- İlk döyüşünüzü necə xatırlayırsınız?

- İlk başlayanda mənə döyüşlərə girməyə icazə vermirdilər, döyüşçülərin silahını təmizləyirdim və digər  işlərdə onlara kömək edirdim. Beləcə, 20 gün keçdi və bir gün güclü atışma başladı. Həmin məqamda məcbur olub ilk dəfə əlimə silah verdilər, silahdan anlayışım var idi. Cəbrayıl adlı əsgər mənə silahdan istifadə etməyi öyrətmişdi.

Döyüş zamanı Ağdamın Mahrızlı, Şirvanlı və Qaraqaşlı kəndlərinin arasında yerləşən məzarlıqda 11 gün mühasirədə qaldıq. Sağ qıçımın bud hissəsindən ağır yaralandım. Güllələrimiz bitmək üzrə idi, yemək yeməyə heç nəyimiz yox idi. Gölməçələrdən palçıqlı su içirdik. Sonra kömək gəldi və mühasirədən çıxdıq. Batalyonu Ağdamda bir kəndin məscidində yerləşdirdilər. Kəndin adını yaxşı xatırlamıram, deyəsən Təzəkənd idi. Həmin döyüşdən sonra məndən silahı da almadılar, başladım digər əsgərlər kimi sərbəst döyüşməyə. 

- Könüllülər batalyonunda neçə müddət xidmət etdiniz?

- Növbəti güclü atışma zamanı bizim batalyondan 27 nəfər şəhid oldu. Bu hadisədən sonra batalyonu göndərdilər Füzuli rayonunun Horadiz qəsəbəsində, İran bazarı deyilən ərazidə yerləşən N saylı hərbi hissəyə. Doğma rayonuma gələndə düzü çox sevinirdim.  Həmin vaxtlarda xalq şairi Xəlil Rza Ulutürk hərbi hissəyə əsgərlərin görüşünə gəlmişdi, AzTv-də xəbərlərdə göstərmişdilər və həmin çəkiliş vasitəsilə də valideynərim harada olduğumu öyrənmişdilər.

Ona qədər heç kimlə əlaqə saxlamırdım, harada olduğumu evə xəbər vermirdim ki, gəlib məni aparmasınlar. Bu görüşdən bir ay sonra məni bələdçi qismində əfqan əsgərləri ilə birlikdə göndərdilər Mərdəkana, hazırki Vərəm Dispanserinin binasında yerləşləşən hərbi hissəyə. Həmin binada olan əsgərlərlə birlikdə N saylı hərbi hissəyə qayıdışım mənim hekayəmin sonu oldu. Artıq atəşkəs rejimi başlayırdı. Səkkiz ay döyüşməyimə baxmayaraq məni ixtisara saldılar. 

                                               Ceyhun Cəfərzadə (fotoda solda)

Ceyhun Cəfərzadə danışdıqca gözlərində dərin və bir az da məyusedici baxış hiss olunurdu. 

- Bir müddət Horadizdə qaldım, hərbiyə qayıtmaq üçün yol axtarırdım. Həmin vaxtda da dayımın sinif yoldaşı olmuş şəxsin vasitəçiliyi ilə valideynlərim məni tapıb Bakıya qaytardılar.

- Bundan sonra 18 yaşınızın tamam olmasını səbirsizliklə gözləməyə başladınız?

- Bu dəfə iki yox, düz dörd il gözləməli oldum. Elə oldu ki, həqiqi hərbi xidmətə də 18 yaşımda gedə bilmədim. Müharibədə hər şey qarışmışdı bir-birinə, arxiv deyilən heç nə qalmamışdı, heç bir yerdə qeydiyyatda deyildim, əsgərliklə bağlı mənə çağırış gəlmirdi. 20 yaşım olanda artıq Lökbatan qəsəbəsində yaşayırdım və gözləyə bilmirdim. Yenə də özüm gedib Qaradağ rayon qeydiyyat şöbəsində əsgərliyə getmək istədiyimi dedim. Elə həmin gün də məni qeydiyyata salıb göndərdilər Binəqədidə yerləşən “N” saylı hərbi hissəyə, xidmətimi orada başa vurdum. 

- Qarabağ qazisi adını almaq istəyirsiniz?

- Düzdür, Vətənimi təmənnasız sevdiyimə görə 16 yaşımdaykən döyüşüb yarıcan olmuşam və ətrafım hazırda da məni qazi hesab edir. Amma valideynlərimin ən böyük övladı mənəm, atam rəhmətə gedəndən hər kəsin məsuliyyəti mənim üstümdədir. Anama da özüm baxıram, gözdən əlil olan qardaşımın ailəsinə də mən baxıram. Mən dövlətimin xalqına olan qayğısına güvənərək ondan dəstək istəyirəm. Mən daha yaxşı döyüşçü, hətta yüksək rütbəli hərbiçi də ola bilərdim, amma danışdığım kimi, imkanlarım məhdud idi.  Orta məktəbdə də əlaçı idim, əgər o vaxt müharibəyə getməsəydim yüksək səviyyəədə təhsil alıb daha yaxşı gələcəyə sahib ola bilərdim. Müharibəyə gedib döyüşmək istədim, bunun üçün heyfsilənmək istəmirəm. . .

Ramilə Qardaşxanqızı

Bakucity.az